Bệnh mạch vành là một bệnh lý mạn tính khá thường gặp ngày nay. Ngoài việc thay đổi lối sống và tuân thủ điều trị nội khoa, nong động mạch vành và đặt stent là một cách can thiệp triệt để, giúp máu lưu thông tốt trở lại, cải thiện đáng kể triệu chứng của người bệnh.
1. Nong mạch vành là gì?
Bệnh tim thiếu máu cục bộ là bệnh khá thường gặp trong đời sống hiện đại. Các đối tượng thường dễ mắc bệnh là người lớn tuổi, tiền căn có bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu và hút thuốc lá.
Nguyên nhân gây bệnh là do mạch máu nuôi tim bị xơ vữa, gây tắc nghẽn, hạn chế máu lưu thông đến cung cấp máu và chất dinh dưỡng cho tim, khiến tim bị thiếu máu và co bóp kém, giảm khả năng tống máu. Nếu tình trạng tim co bóp kém kéo dài lâu ngày, tim sẽ suy dần và bệnh trở thành bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ .
Bên cạnh việc thay đổi lối sống, dùng thuốc kiểm soát huyết áp cũng như các yếu tố nguy cơ khác, cách điều trị tối ưu trong các trường hợp bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ là tái lưu thông mạch vành để làm tăng lượng máu tới nuôi tim. Trong đó, nong mạch vành hay còn được gọi là nong động mạch vành qua da và đặt stent là một can thiệp tối thiểu giúp mở rộng lòng các động mạch vành bị tắc hẹp bên cạnh phương pháp khá xâm lấn hơn là phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.
Bản chất của nong động mạch vành chỉ là một thủ thuật qua da, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo trong suốt quá trình can thiệp. Bác sĩ sẽ tiếp cận vào hệ thống động mạch vành thông qua động mạch quay ở cổ tay hay động mạch đùi dưới nếp bẹn. Một ống thông dẫn đường sẽ đi trước, ngược dòng động mạch trở về động mạch chủ và đi vào lỗ động mạch vành trái và phải. Một lượng thuốc cản quang sẽ bơm vào đây để bác sĩ có thể quan sát thấy đoạn tắc hẹp. Nếu tắc hẹp khu trú và ở đoạn gần, bác sĩ sẽ đưa bóng vào tại đoạn hẹp và bơm hơi lên với mức áp lực phù hợp.
Mảng xơ vữa sẽ bị ép sát vào thành mạch. Sau đó, stent, bản chất là một giá đỡ bằng kim loại, sẽ được đưa vào và bung ra tại vị trí này, giúp duy trì lâu dài khả năng tái lưu thông của dòng máu vừa được giải phóng. Cuối cùng, toàn bộ dụng cụ sẽ được tháo ra ngoài và băng ép cầm máu tại vị trí chọc kim.
nong động mạch vành và đặt stent là một cách can thiệp triệt để, giúp máu lưu thông tốt trở lại, cải thiện đáng kể triệu chứng của người bệnh
2. Đối tượng nào được chỉ định thực hiện nong mạch vành?
Nong động mạch vành có chỉ định ở những bệnh nhân có chẩn đoán bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ. Tuy nhiên, trước khi diễn tiến đến suy tim, các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ không đáp ứng tốt với điều trị nội khoa, các triệu chứng không thuyên giảm thì nên được xem xét can thiệp sớm trước khi cơ tim bị tổn thương thực thể. Thậm chí, ở các bệnh nhân suy tim do thiếu máu cục bộ, nếu được tái tưới máu hiệu quả, chức năng tim cũng sẽ phục hồi được phần nào.
Bên cạnh đó, nong mạch vành cũng thường được sử dụng như một giải pháp điều trị khẩn cấp khi bị nhồi máu cơ tim cấp. Đây chính là ưu điểm nổi bật giúp tái tưới máu tức thì khi so sánh với phẫu thuật bắc cầu. Theo đó, ở những bệnh nhân đau ngực cấp tính trong những giờ đầu, xét nghiệm thấy men tim tăng cao sẽ được hội chẩn chụp mạch vành và đặt stent tại vị trí động mạch “thủ phạm”. Từ đó, vùng cơ tim được cung cấp máu trở lại ngay, bảo toàn khả năng co bóp, giảm nguy cơ diễn tiến hoại tử làm suy bơm.
Tuy nhiên, nong mạch vành không phải là chỉ định tối ưu ở mọi bệnh nhân. Trong những trường hợp nhiều nhánh mạch vành cùng lúc đều bị hẹp hoặc một nhánh bị hẹp nhiều chỗ, nhất là trên người bệnh có tiền căn đái tháo đường, thời gian sống còn dài, có các khiếm khuyết khác cần sửa chữa trong tim kèm theo và nhất là nguy cơ phẫu thuật chấp nhận được, phẫu thuật bắc cầu cần được cân nhắc nhiều hơn.
Nong động mạch vành có chỉ định ở những bệnh nhân có chẩn đoán bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ
3. Quy trình thực hiện nong mạch vành như thế nào?
Trước khi thực hiện nong mạch vành, nếu không phải là một can thiệp cấp cứu, mọi bệnh nhân đều được thăm khám kỹ lưỡng, thực hiện các cận lâm sàng cần thiết để đánh giá có thực sự là một “ứng cử viên” lý tưởng cho can thiệp này hay không. Nếu chẩn đoán không rõ ràng, các triệu chứng của tim bị thiếu máu cục bộ quá mơ hồ, đôi khi bác sĩ sẽ chỉ định thêm các kiểm tra gắng sức, xem xét tình trạng đáp ứng của cơ tim.
Khi đã có chỉ định, bệnh nhân sẽ được sắp xếp trước ngày giờ để chuẩn bị, nhịn ăn và vệ sinh cơ thể. Đến đúng hẹn, người bệnh sẽ được đưa lên phòng mổ, gây tê tại chỗ cổ tay hay đùi và thời lượng thực hiện thủ thuật sẽ tùy vào vị trí, mức độ tắc nghẽn mạch vành cũng như số lượng stent cần dùng. Toàn bộ quá trình này đều được thực hiện dưới màn chiếu xquang.
Sau khi thủ thuật kết thúc, người bệnh sẽ được băng ép tại chỗ chọc dò và nhanh chóng chuyển về phòng nghỉ ngơi, ăn uống trở lại và uống thật nhiều nước để thuốc cản quang được thải nhanh ra ngoài. Băng ép sẽ được lưu giữ ít nhất 24 giờ; nếu tại vị trí nếp bẹn, người bệnh phải hạn chế cử động chân bên can thiệp, mọi sinh hoạt cần được thực hiện tại giường.
Thời gian lưu bệnh thường trong vài ngày. Sau đó, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn tập khả năng vận động với mức độ gắng sức tăng dần. Ngoài ra, việc điều trị nội cần được tuân thủ nghiêm túc và tái khám kiểm tra chức năng tim mạch mỗi tháng sau đó.
4. Những gì cần theo dõi sau thủ thuật nong mạch vành?
Ngay sau thực hiện thủ thuật nong động mạch vành , đặc biệt là trong các tình huống cấp cứu, máu được tái lưu thông tiếp tục nuôi dưỡng cơ tim. Chính vì vậy, các triệu chứng thiếu máu cục bộ cơ tim sẽ được cải thiện hoàn toàn. Nếu bệnh nhân đã suy tim trước đó, cảm giác mệt mỏi, khó thở liên tục cũng nhanh chóng thuyên giảm.
Từ đó, bệnh nhân sẽ quay lại những động tác trong sinh hoạt hằng ngày như trước kia mà không gặp khó khăn gì. Nếu tuân thủ theo các bài luyện tập thể lực phục hồi chức năng tim mạch, chắc chắn khả năng gắng sức cũng sẽ được nâng cao, chất lượng sống cải thiện ngoạn mục.
Tuy nhiên, trong mỗi lần tái khám sau đó, bác sĩ vẫn luôn theo dõi liệu các triệu chứng thiếu máu cơ tim có còn tái diễn hay không, bệnh nhân giảm hoặc không phục hồi khả năng gắng sức hoặc nghi ngờ các dấu hiệu của loạn nhịp tim, biến chứng của thủ thuật.... Nếu có bất kỳ biểu hiện nào, người bệnh cần đi khám lại sớm. Nhiều khả năng người bệnh được chụp mạch vành lại để kiểm tra sự thông nối của stent, tầm soát khả năng bị tái hẹp trong stent cũng như các biến chứng khác.
Các biến chứng của nong và can thiệp mạch vành từ đơn giản đến phức tạp là:
- Đau, bầm máu tại chỗ chọc dò: Không cần can thiệp đặc hiệu, sang thương sẽ tự thuyên giảm.
- Máu tụ tại chỗ chọc dò: Kéo dài thời gian băng ép. Đôi khi ổ máu tụ lớn, cần phẫu thuật khâu mạch máu và giải phóng chèn ép.
- Suy thận cấp do thuốc cản quang : Sau thủ thuật cần uống nhiều nước để thải thuốc cản quang qua nước tiểu. Tuy nhiên, một số trường hợp suy thận cần phải chạy thận nhân tạo cấp cứu.
- Dị ứng thuốc cản quang: Với nhiều mức độ khác nhau, từ ngứa, nổi hồng ban trên da đến co thắt cơ hô hấp, ngưng tim, trụy mạch.
- Đột quỵ và các thuyên tắc mạch: Do can thiệp qua đường mạch máu, nguy cơ làm bóc tách và gây thuyên tắc bởi các mảng xơ vữa là khó tránh khỏi.
- Tràn máu màng ngoài tim, chèn ép tim: Do thủ thuật đâm rách mạch vành hoặc thủng thành tim làm máu chảy ồ ạt vào khoang màng ngoài tim. Lúc này, cần xử trí mở và dẫn lưu màng tim cấp cứu, nếu chậm trễ có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Bệnh lý tim mạch nhìn chung là một chuyên khoa phức tạp, trong đó, các can thiệp ngoại khoa trong tim đều là các kỹ thuật cao cấp, tinh vi. Vì vậy, những hiểu biết về lợi ích và rủi ro khi can thiệp tim mạch, cũng như lựa chọn nơi thực hiện đảm bảo uy tín, có bác sĩ giỏi và thiết bị tốt là vô cùng cần thiết.
Theo đó, với mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn diện cho cộng đồng, Trung Tâm Tim Mạch đã từng bước được xây dựng và nay đã trở thành một trong những trung tâm mũi nhọn hàng đầu của
Đóng vai trò làm giá trị nền tảng cốt lõi của Trung Tâm Tim Mạch, đội ngũ bác sĩ chuyên gia là những Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Chuyên khoa 2, Thạc sĩ giàu kinh nghiệm, có uy tín lớn trong lĩnh vực điều trị nội khoa, ngoại khoa và ứng dụng các kỹ thuật cao cấp trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch.
Tóm lại, nong động mạch vành và đặt stent là cách thức điều trị hàng đầu đối với bệnh mạch vành, giúp cải thiện chức năng tim mạch, làm giảm triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Cần lựa chọn bệnh viện đảm bảo uy tín, có bác sĩ giỏi và thiết bị tốt là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân.
- Miễn phí khám chuyên khoa và giảm giá 50% nhiều gói khám tim mạch như:
+ Gói sàng lọc tim mạch cơ bản
+ Gói khám tăng huyết áp
+ Gói khám suy tim
+ Gói khám bệnh mạch vành
+ Gói khám tim mạch toàn diện
