Đau Chân, Chuột Rút Do Tiểu Đường: Nguyên Nhân và Cách Giảm Đau
Tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng, trong đó đau chân và chuột rút là những triệu chứng thường gặp, thường do một dạng tổn thương thần kinh gọi là bệnh thần kinh do tiểu đường gây ra.
Bệnh Thần Kinh Ngoại Biên Do Tiểu Đường
Nếu tiểu đường gây tổn thương đến các dây thần kinh ở cánh tay hoặc chân, tình trạng này được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường. Nguyên nhân trực tiếp là do lượng đường trong máu cao kéo dài (tăng đường huyết) ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), khoảng 50% người mắc bệnh tiểu đường bị một số dạng tổn thương thần kinh.
Bên cạnh đau đớn, người bệnh có thể cảm thấy tê bì hoặc cảm giác như kiến bò ở chân. Bệnh thần kinh ngoại biên có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ở bàn chân, thậm chí là cắt cụt chi nếu không được điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm tổn thương thần kinh là rất quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng này.
Nếu bạn bị đau chân và chuột rút liên quan đến tiểu đường, đừng lo lắng, có nhiều cách để giảm triệu chứng. Kiểm soát cơn đau không chỉ giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Giảm Đau Bằng Thuốc
Bệnh thần kinh do tiểu đường thường ảnh hưởng đến chân và bàn chân. Nếu không được điều trị, nó có thể gây suy nhược. Điều quan trọng nhất để giảm nguy cơ biến chứng, bao gồm cả bệnh thần kinh do tiểu đường, là kiểm soát lượng đường trong máu ở mức mục tiêu. Ngay cả khi bạn đã mắc bệnh thần kinh, việc kiểm soát đường huyết vẫn rất quan trọng. Bên cạnh đó, có một số biện pháp khác có thể giúp bạn kiểm soát tình trạng này:
- Thuốc không kê đơn: Đối với những cơn đau nhẹ đến vừa, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin).
- Thuốc kê đơn: Trong trường hợp đau nghiêm trọng hoặc chuột rút thường xuyên, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau:
- Opioid: Các loại thuốc giảm đau mạnh như oxycodone hoặc hydrocodone có thể được sử dụng trong thời gian ngắn để giảm đau dữ dội. Tuy nhiên, opioid có nguy cơ gây nghiện và tác dụng phụ, vì vậy cần được sử dụng thận trọng và dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.
- Thuốc chống trầm cảm: Một số thuốc chống trầm cảm, như duloxetine (Cymbalta), đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm đau do bệnh thần kinh.
- Thuốc chống co giật: Pregabalin (Lyrica) và gabapentin (Neurontin) là những loại thuốc chống co giật cũng có thể giúp giảm đau thần kinh.
Chế Độ Ăn Uống Bổ Sung
Một số chế độ ăn uống bổ sung có thể giúp giảm đau, bao gồm cả những khó chịu ở chân liên quan đến bệnh tiểu đường. Một số chất dinh dưỡng có thể đóng vai trò trong việc sửa chữa các mô thần kinh và thậm chí bảo vệ khỏi các tổn thương trong tương lai. Các nhà khoa học đang nghiên cứu các chất bổ sung sau đây để điều trị bệnh thần kinh do tiểu đường:
- Axit alpha-lipoic (ALA): ALA là một chất chống oxy hóa đã thu hút được nhiều sự chú ý trong điều trị bệnh tiểu đường. Nó có trong một số loại thực phẩm như bông cải xanh và cà rốt, cũng như các thực phẩm bổ sung dạng uống. Những người bị bệnh tiểu đường dùng ALA để giúp làm dịu cơn đau và ngăn ngừa tổn thương thần kinh nặng hơn. Theo một số nghiên cứu, ALA có thể cải thiện chức năng thần kinh và giảm các triệu chứng đau, tê, và ngứa ran ở bệnh nhân bị bệnh thần kinh do tiểu đường [Nguồn: PubMed].
- Acetyl-L-carnitine: Acetyl-L-carnitine tương tự như các hóa chất tự nhiên được tìm thấy trong cơ thể. Nó giúp sản xuất các tế bào thần kinh khỏe mạnh. Chất bổ sung này có nguy cơ tác dụng phụ, chẳng hạn như ói mửa và nó có thể tương tác với thuốc chống đông máu. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Vitamin B12: Vitamin B12 có mặt trong các loại thịt, cá và giúp hỗ trợ tế bào hồng cầu. Vitamin này cũng có thể thúc đẩy chức năng thần kinh khỏe mạnh để ngăn chặn tổn thương. Metformin, một loại thuốc thường được sử dụng điều trị tiểu đường tuýp 2, đã được biết đến với khả năng làm giảm nồng độ vitamin B12 trong cơ thể. Nói chuyện với bác sĩ để bảo đảm bạn không thiếu B12, vì thiếu B12 có thể dẫn đến tổn thương thần kinh và tương tự như bệnh thần kinh do tiểu đường. Bổ sung vitamin B12 có thể giúp cải thiện các triệu chứng thần kinh ở những người bị thiếu hụt [Nguồn: Medscape].
- Vitamin D: Vitamin D giúp hỗ trợ chức năng thần kinh khỏe mạnh đồng thời cũng làm giảm sưng dẫn đến đau đớn. Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa thiếu vitamin D và bệnh thần kinh do tiểu đường [Nguồn: JAMA Network]. Bổ sung vitamin D có thể giúp cải thiện các triệu chứng đau và chức năng thần kinh ở những người bị thiếu vitamin D.
Lưu ý quan trọng: Trong bệnh tiểu đường, một chế độ ăn uống lành mạnh là rất quan trọng cho sức khỏe chung cũng như làm giảm đau chân. Chế độ ăn uống bổ sung không chữa đau chân, và nó vẫn đang được nghiên cứu về tính an toàn và hiệu quả. Hơn nữa, không phải tất cả bệnh nhân đều cần các chất bổ sung này, vì họ hấp thu các chất dinh dưỡng tương đương từ thực phẩm hằng ngày. Điều quan trọng là thảo luận với bác sĩ về các chất bổ sung trước khi sử dụng để điều trị đau chân do tiểu đường – đặc biệt là nếu bạn dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Các Phương Pháp Điều Trị Tại Nhà Khác
Kiểm soát đau chân và chuột rút do tiểu đường có thể đòi hỏi nhiều hơn việc dùng thuốc và chất bổ sung. Trong khi các phương pháp này có thể làm giảm viêm và đau đớn, chúng có thể mất thời gian để có tác dụng. Ngoài ra, dùng một số thuốc nhất định trong một thời gian dài có thể gây nguy hiểm, chẳng hạn như nhóm thuốc phiện.
- Vật lý trị liệu: Bạn có thể tìm hiểu các bài tập giúp giảm bớt sự khó chịu ở chân. Các phương pháp điều trị khác bao gồm kích thích điện thần kinh và liệu pháp ánh sáng, có thể được sử dụng trong vật lý trị liệu.
- Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp điều trị tiềm năng đang được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng bệnh tiểu đường. Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy châm cứu có thể giúp giảm đau ở bệnh nhân bị bệnh thần kinh do tiểu đường [Nguồn: National Center for Complementary and Integrative Health].
- Các biện pháp tại nhà: Bạn cũng có thể thực hiện các biện pháp sau tại nhà để giảm đau chân:
- Đi bộ ngắn, đi bộ thường xuyên.
- Dùng máy tập thể dục kiểu xe đạp để tăng lưu lượng máu.
- Ngâm chân trong bồn tắm nước ấm.
- Sử dụng giá che chân vào ban đêm để bảo vệ chân bạn khỏi bị những khó chịu gây ra bởi nằm giường.
Kiểm Soát Đau Chân
Điều quan trọng là thông báo cho bác sĩ về bất kỳ cơn đau chân nào của bạn, ngay cả khi các triệu chứng không can thiệp vào các hoạt động hàng ngày. Chuột rút thường xuyên hoặc cơn đau nhói có thể là biểu hiện bệnh thần kinh do tiểu đường đang xấu đi. Bạn hãy báo cáo các triệu chứng thường gặp với bác sĩ ngay lập tức.
Ngay cả đau chân nhẹ và chuột rút cũng phải thảo luận với đội ngũ chăm sóc sức khỏe. Thậm chí nếu bạn không có bệnh thần kinh, các triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Bệnh tiểu đường khiến bạn có nguy cơ cao hơn mắc phải PAD, là một tình trạng nghiêm trọng đặc trưng bởi tắc nghẽn các mạch máu ở chân. PAD cũng làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Viện Nghiên cứu quốc gia về bệnh tim, phổi và huyết học ước tính rằng cứ ba người lớn mắc bệnh tiểu đường trên 50 tuổi thì có một người bị PAD. Hầu hết mọi người không nhận ra họ có PAD vì dấu hiệu cảnh báo của bệnh rất khó thấy.
Nói chung, hãy đến bệnh viện khi có điều gì bất thường – việc này có thể sẽ cứu sống bạn.
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Bài thuốc trị tiểu đường và lối sống lành mạnh giúp bạn sống chung với bệnh dễ dàng
- 10 quan niệm huyễn hoặc về chế độ ăn uống cho người tiểu đường
- Tránh xa bệnh tiểu đường, 5 mẹo hay cần biết!