Biến chứng về mắt ở người bệnh đái tháo đường
Chào bạn, tôi là bác sĩ Phạm Xuân Hậu, chuyên khoa tim mạch. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một vấn đề rất quan trọng đối với những người mắc bệnh đái tháo đường, đó là các biến chứng về mắt. Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, những biến chứng này có thể dẫn đến suy giảm thị lực, thậm chí là mù lòa.
Bệnh đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở mắt, có thể dẫn đến mất thị lực nếu không được điều trị kịp thời.
Tăng đường huyết kéo dài gây tổn thương các vi mạch ở võng mạc và thủy tinh thể, dẫn đến giảm thị lực hoặc mù lòa. Các biến chứng mắt thường gặp bao gồm:
1. Tăng nhãn áp
- Người bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc tăng nhãn áp cao hơn. Theo thống kê, nguy cơ này có thể cao gấp 2-3 lần so với người không mắc bệnh. (Nguồn: https://www.aao.org/)
- Áp lực trong mắt tăng chèn ép mạch máu và thần kinh thị giác, gây tổn thương không hồi phục và mù lòa. Tình trạng này xảy ra do sự tích tụ dịch trong mắt, làm tăng áp lực lên các cấu trúc nhạy cảm.
- Bệnh có thể diễn tiến âm thầm, biểu hiện đầu tiên là giảm thị lực. Nhiều người không nhận ra mình mắc bệnh cho đến khi thị lực đã bị ảnh hưởng đáng kể.
- Yếu tố nguy cơ:
- Trên 40 tuổi: Nguy cơ tăng nhãn áp tăng lên theo tuổi tác.
- Tiền sử gia đình: Nếu có người thân mắc bệnh, bạn có nguy cơ cao hơn.
- Bệnh tim mạch, tăng huyết áp: Các bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến mắt.
- Cận thị nặng: Người cận thị nặng có cấu trúc mắt dễ bị tổn thương hơn.
- Điều trị sớm có thể phục hồi thị lực. Các phương pháp điều trị bao gồm dùng thuốc nhỏ mắt, laser hoặc phẫu thuật để giảm áp lực trong mắt.
2. Đục thủy tinh thể
- Thủy tinh thể bị mờ đục, ngăn ánh sáng đến võng mạc, gây nhìn mờ, nhìn đôi hoặc mù. Thủy tinh thể là một thấu kính trong suốt nằm bên trong mắt, giúp chúng ta nhìn rõ các vật thể ở các khoảng cách khác nhau. Khi bị đục, thủy tinh thể sẽ cản trở ánh sáng, làm giảm thị lực.
- Đường huyết cao và dao động làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể. Glucose dư thừa trong máu có thể tích tụ trong thủy tinh thể, gây ra các thay đổi hóa học dẫn đến đục thủy tinh thể.
- Yếu tố nguy cơ:
- Uống rượu, hút thuốc lá: Các chất độc hại trong rượu và thuốc lá có thể gây tổn thương thủy tinh thể.
- Phơi nắng nhiều: Tia UV từ ánh nắng mặt trời có thể gây hại cho mắt.
- Tuổi già: Đục thủy tinh thể thường xảy ra ở người lớn tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên.
- Tiếp xúc tia xạ: Tia xạ có thể gây tổn thương tế bào trong thủy tinh thể.
- Dùng steroid: Sử dụng steroid kéo dài có thể làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể.
- Điều trị bằng phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo an toàn và hiệu quả. Phẫu thuật này là một trong những phẫu thuật phổ biến và thành công nhất hiện nay. Bác sĩ sẽ thay thế thủy tinh thể bị đục bằng một thủy tinh thể nhân tạo trong suốt, giúp khôi phục thị lực.
3. Bệnh võng mạc đái tháo đường
- Biến chứng mạch máu nhỏ đặc trưng của đái tháo đường. Bệnh xảy ra khi đường huyết cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở võng mạc, lớp mô nhạy cảm ánh sáng ở phía sau mắt.
- Gây tổn thương đa dạng như phình mạch, tăng sinh mạch, xuất huyết, xuất tiết võng mạc. Các tổn thương này có thể dẫn đến suy giảm thị lực hoặc mù lòa.
- Ảnh hưởng lớn đến thị lực, thường xuất hiện sau nhiều năm mắc bệnh. Nhiều người không có triệu chứng ở giai đoạn đầu, nhưng khi bệnh tiến triển, họ có thể gặp các vấn đề như nhìn mờ, nhìn méo mó, hoặc mất thị lực đột ngột.
- Điều trị phức tạp, có thể không cải thiện hoàn toàn thị lực. Việc điều trị bệnh võng mạc đái tháo đường thường kéo dài và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân.
- Phương pháp điều trị:
- Laser: Sử dụng tia laser để phá hủy các mạch máu bất thường trong võng mạc.
- Thuốc chống VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor): Tiêm thuốc vào mắt để ngăn chặn sự phát triển của các mạch máu mới, giúp giảm sưng và xuất huyết.
Phòng ngừa:
- Kiểm soát tốt đường huyết ngay từ khi phát hiện bệnh. Duy trì mức đường huyết ổn định là chìa khóa để ngăn ngừa các biến chứng về mắt. Hãy tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Khám mắt định kỳ 6 tháng - 1 năm/lần để phát hiện sớm biến chứng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển của bệnh.
- Tuân thủ điều trị và tái khám theo chỉ định của bác sĩ. Điều này rất quan trọng để đảm bảo rằng bạn đang nhận được sự chăm sóc tốt nhất và các phương pháp điều trị phù hợp.
- Điều trị các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp và bỏ thuốc lá. Kiểm soát huyết áp và bỏ thuốc lá có thể giúp giảm nguy cơ mắc các biến chứng về mắt.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các biến chứng về mắt ở người bệnh đái tháo đường và có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Hãy luôn nhớ rằng việc kiểm soát tốt đường huyết và thăm khám mắt định kỳ là rất quan trọng để bảo vệ đôi mắt của bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại hỏi ý kiến bác sĩ nhé!