1. Siêu âm tim: Cánh cửa hé mở vào trái tim của bạn
Siêu âm tim là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh tần số cao để tạo ra hình ảnh trực tiếp về trái tim của bạn. Giống như việc sử dụng sonar để khám phá đại dương, siêu âm tim cho phép bác sĩ quan sát cấu trúc và chức năng của tim mà không cần phẫu thuật xâm lấn. Kỹ thuật này giúp bác sĩ quan sát được cách tim đập, cách máu được bơm đi, và phát hiện các vấn đề về van tim.
Mục đích của siêu âm tim là gì?
Siêu âm tim không chỉ là một công cụ để nhìn ngắm trái tim. Nó còn là một trợ thủ đắc lực giúp bác sĩ:
- Đánh giá kích thước và hình dạng của tim: Tim có to bất thường không? Các buồng tim có bị giãn rộng không?
- Đo lường độ dày và chức năng của các thành tim: Thành tim có bị dày lên do tăng huyết áp hoặc các bệnh lý khác không? Chúng có co bóp đủ mạnh mẽ không?
- Đánh giá sức bơm của tim (phân suất tống máu, phân suất co rút): Tim có bơm đủ lượng máu cần thiết cho cơ thể không?
- Kiểm tra hình dạng và hoạt động của van tim: Các van có mở ra và đóng lại đúng cách không? Có van nào bị hẹp hoặc hở không? *Tham khảo: https://www.heart.org/en/health-topics/heart-valve-problems-and-disease/heart-valve-tests-and-procedures
2. Siêu âm tim: 'Trợ thủ' đắc lực trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý hẹp hở van tim
Bệnh lý hẹp hở van tim là tình trạng các van tim (van hai lá, van ba lá, van động mạch chủ, van động mạch phổi) bị tổn thương, gây cản trở dòng máu lưu thông qua tim. Siêu âm tim đóng vai trò then chốt trong việc:
- Đánh giá mức độ nặng của hẹp van: Van bị hẹp bao nhiêu? Mức độ cản trở dòng máu là như thế nào?
- Tìm hiểu nguyên nhân và cơ chế gây bệnh: Do thấp tim, thoái hóa, hay bẩm sinh?
- Đánh giá ảnh hưởng của bệnh lý: Tim có bị suy yếu không? Các buồng tim có bị giãn ra không? Áp lực trong phổi có tăng cao không? Có tổn thương van tim nào khác đi kèm không?
- Đánh giá tiên lượng bệnh: Bệnh có nguy hiểm không? Khả năng tiến triển xấu là bao nhiêu?
- Định hướng điều trị: Nên điều trị bằng thuốc, can thiệp, hay phẫu thuật?
Các loại siêu âm tim thường được sử dụng:
- Siêu âm tim qua thành ngực: Đây là phương pháp phổ biến nhất, sử dụng đầu dò đặt trên thành ngực để thu hình ảnh tim.
- Siêu âm TM (M-mode): Cho phép đánh giá độ dày của van tim, biên độ mở van, sự di động của lá van, và kích thước của các buồng tim.
- Siêu âm 2D: Cung cấp hình ảnh trực quan về van tim, giúp phát hiện các bất thường như dày, vôi hóa lá van, dính dây chằng, hạn chế di động, hoặc co rút tổ chức dưới van. Phương pháp này cũng cho phép đo trực tiếp diện tích lỗ van và đánh giá chức năng thất trái.
- Siêu âm Doppler: Sử dụng hiệu ứng Doppler để đo vận tốc dòng máu qua van tim, từ đó đánh giá mức độ hẹp hở van. * Phương pháp PHT (thời gian bán giảm áp lực): Ước tính diện tích lỗ van trong hẹp van hai lá. * Chênh áp trung bình qua van tim: Cho biết mức độ cản trở dòng máu qua van, giúp ước lượng mức độ nặng của hẹp hoặc hở van. * Đo phổ hở van tim/hở van động mạch phổi: Giúp ước tính áp lực động mạch phổi. * Đánh giá các tổn thương khác: Phát hiện các bệnh lý van tim phối hợp (ví dụ: hẹp hở van hai lá, ba lá, hở van động mạch chủ), giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.Tham khảo: https://www.acc.org/latest-in-cardiology/articles/2017/03/29/08/39/echocardiography-for-valve-disease Siêu âm tim qua thực quản: Trong phương pháp này, một đầu dò siêu âm nhỏ được đưa vào thực quản (ống nối từ miệng đến dạ dày) để thu hình ảnh tim. Vì thực quản nằm ngay sau tim, siêu âm tim qua thực quản cho hình ảnh rõ nét hơn, đặc biệt hữu ích trong việc:
- Đánh giá chính xác mức độ hẹp hở van tim. * Quan sát chi tiết hình thái van và tổ chức dưới van. * Phát hiện huyết khối (cục máu đông) trong nhĩ trái hoặc tiểu nhĩ trái. * Quyết định xem bệnh nhân có phù hợp để can thiệp nong van tim hay không.*Tham khảo: https://www.escardio.org/Journals/E-Journal-of-Cardiology-Practice/Volume-12/Role-of-echocardiography-in-valvular-heart-disease
3. Quy trình siêu âm tim: Nhanh chóng, an toàn và hiệu quả
Quy trình siêu âm tim thường diễn ra như sau:
- Chuẩn bị: * Bạn sẽ được yêu cầu nằm trên giường và cởi áo để bộc lộ vùng ngực. * Các điện cực sẽ được dán lên cơ thể để theo dõi điện tim trong quá trình siêu âm. * Phòng siêu âm sẽ được giảm ánh sáng để hình ảnh trên màn hình hiển thị rõ hơn.2. Thực hiện siêu âm: * Một lớp gel sẽ được bôi lên ngực để tăng khả năng dẫn truyền sóng âm thanh và loại bỏ không khí giữa đầu dò và da. * Bác sĩ sẽ di chuyển đầu dò qua lại trên thành ngực. Đầu dò sẽ phát ra sóng âm thanh, tạo ra hình ảnh của tim trên màn hình.3. Đối với siêu âm tim qua thực quản: * Bạn sẽ được gây tê vùng họng để giảm cảm giác khó chịu khi đưa đầu dò vào thực quản. * Bạn sẽ cần nhịn ăn trong vài giờ trước khi thực hiện siêu âm tim gắng sức hoặc siêu âm tim qua thực quản. Tóm lại: Siêu âm tim là một công cụ chẩn đoán vô giá trong việc phát hiện và đánh giá bệnh lý hẹp hở van tim. Đây là một kỹ thuật không xâm lấn, an toàn, dễ thực hiện, chi phí hợp lý và mang lại kết quả chính xác. Lời khuyên: Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như nhịp tim nhanh hoặc chậm, đau ngực, khó thở, hoặc cảm thấy mệt mỏi, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Cơ sở vật chất và đội ngũ y tế: Để đảm bảo kết quả siêu âm tim chính xác nhất, hãy lựa chọn các cơ sở y tế uy tín với máy móc hiện đại (ví dụ: máy siêu âm 4D), phòng siêu âm chuyên dụng, phần mềm vi tính kết nối, và đội ngũ bác sĩ được đào tạo chuyên sâu, giàu kinh nghiệm.