1. Stent động mạch vành phủ thuốc là gì?
Stent động mạch vành là một khung đỡ bằng kim loại được đặt trong lòng động mạch vành . Mục đích của việc đặt stent mạch vành là giúp mở rộng lòng mạch vành bị hẹp, giữ cho nó không bị hẹp lại.
Có 2 loại stent mạch vành là stent thường và stent phủ thuốc. Stent phủ thuốc sẽ được tráng thêm một lớp thuốc đặc biệt. Lớp thuốc này sẽ được giải phóng dần dần vào lòng mạch sau khi đặt stent và ngăn ngừa sự tiến triển của mô sẹo làm hẹp lại lòng mạch.
1.1. Ưu điểm của stent động mạch vành phủ thuốc
Stent phủ thuốc giúp lòng mạch luôn trơn nhẵn, mạch vành không bị hẹp lại. So với sử dụng stent thông thường, đặt stent phủ thuốc có tỷ lệ tái hẹp mạch vành thấp hơn đáng kể. Kỹ thuật này được coi là một bước tiến lớn của ngành tim mạch can thiệp và ngày càng có nhiều bệnh nhân được điều trị thành công nhờ stent phủ thuốc.
So với sử dụng stent thông thường, đặt stent phủ thuốc có tỷ lệ tái hẹp mạch vành thấp hơn đáng kể
1.2. Nhược điểm của stent mạch vành phủ thuốc
Ngoài ưu điểm giảm nguy cơ tái hẹp mạch vành, stent phủ thuốc cũng tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ. Đó là:
- Nguy cơ hình thành huyết khối trong lòng động mạch vành. Cục máu đông gây tắc stent là một biến chứng cấp tính, có nguy cơ tử vong cao. Để ngăn ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông , người bệnh cần uống thuốc chống kết tập tiểu cầu như aspirin hay clopidogrel đều đặn, không được tự ý bỏ thuốc;
- Việc sử dụng thuốc chống kết tập tiểu cầu như aspirin hay clopidogrel kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt là chảy máu dạ dày . Do đó, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về tình trạng bệnh lý của mình, đồng thời đi khám thường xuyên;
- Stent phủ thuốc hạn chế chứ không ngăn ngừa được hoàn toàn tình trạng tái hẹp mạch vành. Lòng mạch chỗ đặt stent vẫn có tỷ lệ nhỏ bị hẹp lại. Do đó, cần điều trị nội khoa phù hợp và đầy đủ để đảm bảo hiệu quả điều trị cho người bệnh.
2. Stent động mạch vành phủ thuốc có an toàn hơn các loại stent khác?
Một phân tích tổng hợp ở các bệnh nhân cho thấy đặt stent phủ thuốc an toàn hơn so với các loại stent khác. Cụ thể:
- Stent mạch vành phủ thuốc làm giảm tỷ lệ tái hẹp, tái can thiệp mạch máu so với stent kim loại trần.
- Stent mạch vành phủ thuốc thế hệ mới có độ an toàn cao, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và huyết khối stent hiệu quả.
Phân tích cho thấy đặt stent phủ thuốc an toàn hơn so với các loại stent khác
3. Chỉ định và sự an toàn của stent phủ thuốc
3.1 Chỉ định đặt stent phủ thuốc
Nong và đặt stent mạch vành phủ thuốc được chỉ định trong điều trị bệnh mạch vành . Cụ thể là các trường hợp:
- Bệnh nhân đau thắt ngực ổn định không đáp ứng với các thuốc điều trị nội khoa tối ưu;
- Người bệnh đau thắt ngực ổn định, có tình trạng thiếu máu cơ tim và tổn thương tại động mạch vành cung cấp máu cho 1 vùng cơ tim lớn;
- Bệnh nhân đau thắt ngực không ổn định hoặc nhồi máu cơ tim cấp không có ST chênh lên nhưng được phân tầng nguy cơ cao;
- Bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên;
- Người bệnh đau thắt ngực sau khi thực hiện phẫu thuật làm cầu nối chủ vành;
- Bệnh nhân sau can thiệp mạch vành qua ống thông có triệu chứng tái hẹp trong lòng stent.
Nong và đặt stent mạch vành phủ thuốc được chỉ định trong điều trị bệnh mạch vành
3.2 Sự an toàn của stent phủ thuốc
Can thiệp mạch vành qua ống thông có một tỷ lệ không nhỏ tắc mạch cấp và tái hẹp do hiện tượng thành mạch bị co lại sau khi nong mạch vành, đi kèm với hiện tượng quá sản lớp áo trong mạch vành và tình trạng tái cấu trúc thành mạch.
Stent phủ thuốc làm giảm nguy cơ tái hẹp hơn so với stent kim loại trần (giảm 20 - 30% nguy cơ). Bên cạnh đó, stent phủ thuốc thế hệ mới cũng làm giảm tình trạng huyết khối trong stent so với thế hệ đầu, giảm tỷ lệ nhồi máu cơ tim và tử vong.
Tuy nhiên, tình trạng tái hẹp trong stent vẫn là thách thức thường gặp trong thực hành lâm sàng. Biểu hiện của tái hẹp trong stent là đau ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim . Sử dụng stent phủ thuốc vẫn có nguy cơ hình thành huyết khối trong lòng mạch nên bệnh nhân vẫn phải dùng thuốc chống đông , thuốc chống kết tập tiểu cầu dài ngày.
Tình trạng tái hẹp mạch vành hoặc tắc stent có thể xảy ra nếu như bệnh nhân đặt stent mạch vành không tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe, sau khi đặt stent mạch vành người bệnh cần tiếp tục sử dụng thuốc theo chỉ định, đồng thời chú ý chăm sóc vết mổ, duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp, tái khám đúng hẹn để phòng ngừa các biến chứng sau đặt stent mạch vành có thể xảy ra.
Trung tâm Tim mạch - đang áp dụng hiệu quả và an toàn kỹ thuật chụp mạch vành, bóng nong mạch vành , can thiệp nong và đặt stent động mạch vành; đáp ứng nhu cầu khám và điều trị kịp thời, hiệu quả các bệnh cấp tính như nhồi máu cơ tim cấp, choáng tim, rối loạn nhịp chậm cần đặt máy cấp cứu khẩn cấp.