1. Nghiệm pháp gắng sức là gì?
Nghiệm pháp gắng sức thông qua các bài tập thể dục để theo dõi mức độ hoạt động của tim trong quá trình vận động thể lực. Khi tập với các bài thể dục sẽ làm tăng nhu cầu oxy của mô nên tim hoạt động tăng công suất. Từ đó, thông qua đánh giá để có thể phát hiện ra những bệnh lý tại tim.
Điện tâm đồ gắng sức là phương pháp đánh giá điện tâm đồ của người bệnh khi gắng sức giúp chẩn đoán bệnh lý mạch vành , rối loạn nhịp tim trong trường hợp trên điện tim thường phát hiện khó hoặc nghi ngờ. Đây là phương pháp dễ thực hiện, có ứng dụng rộng rãi và đặc biệt có giá trị cao hơn điện tâm đồ khi nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, đây cũng là phương pháp đã được nghiên cứu hiệu quả chẩn đoán trên nhiều nghiên cứu thực nghiệm.
2. Chỉ định và chống chỉ định của điện tâm đồ gắng sức
Những chỉ định của điện tâm đồ gắng sức như sau:
- Chẩn đoán và theo dõi bệnh lý mạch vành : Người bị đau thắt ngực, đau liên quan đến tình trạng gắng sức; theo dõi bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim.
- Chẩn đoán bệnh rối loạn nhịp tim : Khi người bệnh thấy tình trạng nhịp tim không ổn định, quá nhanh hoặc quá chậm hay không đều.
- Theo dõi và định hướng phương pháp điều trị bệnh lý tim mạch: Người bệnh đã được chẩn đoán có bệnh lý mạch vành hay rối loạn nhịp tim, điện tâm đồ gắng sức sẽ giúp đánh giá hiệu quả phương pháp điều trị. Ngoài ra, chúng giúp cho bác sĩ lập kế hoạch điều trị cụ thể cho bệnh nhân.
- Trước khi quyết định thực hiện phẫu thuật lớn cần chọn thời điểm phẫu thuật tim thích hợp, ví dụ như phẫu thuật thay van tim.
Chống chỉ định của điện tâm đồ gắng sức với các đối tượng sau:
- Nhồi máu cơ tim mới xảy ra dưới 48 giờ.
- Hẹp thân chung của nhánh trái động mạch vành.
- Đau thắt ngực không ổn định , có sự xuất hiện cơn đau thắt ngực lúc nghỉ mới xảy ra.
- Rối loạn nhịp nặng khó kiểm soát.
- Hẹp van động mạch chủ .
- Thuyên tắc mạch phổi, viêm tĩnh mạch đang tiến triển.
- Viêm nhiễm khuẩn: Viêm cơ tim , viêm màng ngoài tim, viêm nội tâm mạc đang tiến triển.
- Cục máu đông trong thất trái xuất hiện sau khi nhồi máu cơ tim, nhất là cục máu có thể di chuyển.
- Bệnh nhân tàn tật không thực hiện được nghiệm pháp gắng sức hoặc từ chối làm nghiệm pháp gắng sức
XEM THÊM: Điện tim gắng sức giúp phát hiện nhiều bệnh lý tim mạch nguy hiểm
Nghiệm pháp gắng sức thông qua các bài tập thể dục
3. Những ưu điện và nhược điểm của điện tâm đồ gắng sức
3.1. Ưu điểm điện tâm đồ gắng sức
- Điện tâm đồ gắng sức là phương pháp không xâm lấn, không gây đau đớn, dễ thực hiện, được ứng dụng rộng rãi.
- Chi phí thực hiện phương pháp thấp.
- Phương pháp thực hiện điện tâm đồ tương đối an toàn: Những biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp, nhồi máu cơ tim... thấp hơn hơn so với chụp mạch.
- Có giá trị chẩn đoán bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim... cao hơn điện tâm đồ khi nghỉ.
- Kết quả của nghiệm pháp không phụ thuộc vào người đọc, ít bị sai số.
- Giá trị chẩn đoán được nghiên cứu hữu hiệu trong việc chẩn đoán sớm bệnh mạch vành mạn tính.
3.2 Nhược điểm của điện tâm đồ gắng sức
- Một số trường hợp người bệnh không thể thực hiện được nghiệm pháp gắng sức có thể do đau, bệnh khớp, suy tim...
- Điện tâm đồ gắng sức không có giá trị trong chẩn đoán bệnh mạch vành cấp tính, ví dụ như nhồi máu cơ tim, hội chứng mạch vành cấp...
- Giá trị chẩn đoán định khu vị trí bệnh thấp.
- Ảnh hưởng bởi một số yếu tố như: Đeo máy tạo nhịp, block nhánh trái...
- Phương pháp này thường cần kết hợp với các biện pháp chẩn đoán hình ảnh khác trong một số trường hợp.
- Một số người bệnh ngại phải gắng sức bằng thể lực.
Tuy rằng, điện tâm đồ gắng sức khá an toàn nhưng trong một số ít trường hợp có thể gặp phải một số biến chứng như tăng hoặc giảm huyết áp, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim,... nhưng các tình trạng này rất hiếm khi xảy ra.
XEM THÊM: Điện tâm đồ trong bệnh mạch vành
Điện tâm đồ gắng sức chẩn đoán và theo dõi bệnh lý mạch vành
4. Một số lưu ý khi thực hiện điện tâm đồ gắng sức
Một số lưu ý khi thực hiện điện tâm đồ gắng sức như: Người bệnh không được ăn hoặc uống trước 2 giờ trước khi làm nghiệm pháp. Không dùng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cafe...
Bên cạnh đó, bệnh nhân cần khai báo đầy đủ tiền sử bệnh tật, các loại thuốc đang sử dụng. Trong một số trường hợp sẽ phải ngưng sử dụng thuốc đang dùng. Tuy nhiên, ở một số trường hợp khác bệnh nhân vẫn có thể sử dụng thuốc điều trị bệnh và chỉ ngừng thuốc khi có yêu cầu của bác sĩ.
Điện tim gắng sức là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng giúp chẩn đoán bệnh lý mạch vành mạn tính. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có một số những hạn chế nhất định. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện để đem lại kết quả chẩn đoán cao nhất.
