Rối loạn nhịp tim là tình trạng nhịp tim không đều, quá nhanh hoặc quá chậm, do nhiều nguyên nhân như bệnh tim mạch, bệnh tuyến giáp, hoặc do căng thẳng. Các triệu chứng bao gồm hồi hộp, chóng mặt, ngất xỉu. Chẩn đoán bằng điện tâm đồ và điều trị bằng thuốc, sốc điện, triệt đốt hoặc cấy thiết bị. Phòng ngừa bằng cách kiểm soát bệnh tim mạch và thay đổi lối sống.

Tổng quan về rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim là gì?

Rối loạn nhịp tim (hay còn gọi là loạn nhịp tim) là tình trạng nhịp tim không đều, có thể quá nhanh (nhịp nhanh), quá chậm (nhịp chậm) hoặc không đều đặn. Bình thường, tim đập theo một nhịp điệu đều đặn, được điều khiển bởi hệ thống điện tự nhiên của tim. Khi hệ thống này bị rối loạn, nhịp tim sẽ bị ảnh hưởng, gây ra các triệu chứng khó chịu và thậm chí nguy hiểm.

Nguyên nhân phổ biến

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn nhịp tim, trong đó phổ biến nhất là:

• Bệnh tim mạch: Bệnh mạch vành, suy tim, bệnh van tim, bệnh cơ tim là những bệnh lý có thể gây tổn thương hệ thống điện của tim, dẫn đến rối loạn nhịp.
• Các bệnh lý khác:
  • Bệnh tuyến giáp: Cường giáp hoặc suy giáp có thể ảnh hưởng đến nhịp tim.
  • Rối loạn điện giải: Mất cân bằng các chất điện giải như kali, natri, magie, canxi có thể gây rối loạn nhịp.
  • Sử dụng chất kích thích: Caffein, rượu, ma túy có thể làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp.
  • Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra rối loạn nhịp tim.
  • Căng thẳng, stress: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gây ra rối loạn nhịp.
  • Bẩm sinh: Một số người sinh ra đã có cấu trúc tim bất thường, dễ bị rối loạn nhịp.

Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng của rối loạn nhịp tim rất đa dạng, tùy thuộc vào loại rối loạn nhịp và mức độ nghiêm trọng. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Hồi hộp, đánh trống ngực: Cảm giác tim đập nhanh, mạnh hoặc bỏ nhịp.
• Chóng mặt, choáng váng: Do tim không bơm đủ máu lên não.
• Ngất xỉu: Trong trường hợp rối loạn nhịp nghiêm trọng, có thể dẫn đến ngất xỉu.
• Khó thở: Do tim không bơm đủ máu đến phổi.
• Đau ngực: Có thể xảy ra nếu rối loạn nhịp làm giảm lưu lượng máu đến tim.
• Mệt mỏi: Do tim phải làm việc nhiều hơn để bù đắp cho nhịp tim bất thường.

Các loại rối loạn nhịp tim chính

Có rất nhiều loại rối loạn nhịp tim khác nhau, nhưng một số loại phổ biến nhất bao gồm:

• Nhịp nhanh trên thất (SVT): Nhịp tim nhanh bất thường bắt nguồn từ trên tâm thất. Triệu chứng thường gặp là hồi hộp, đánh trống ngực, chóng mặt.
• Rung nhĩ (AFib): Nhịp tim không đều và nhanh do các tín hiệu điện hỗn loạn trong tâm nhĩ. Rung nhĩ làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và các biến chứng khác.
• Nhịp nhanh thất (VT): Nhịp tim nhanh bất thường bắt nguồn từ tâm thất. Nhịp nhanh thất có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt ở những người có bệnh tim.
• Rung thất (VF): Nhịp tim rất nhanh và không đều, khiến tim không thể bơm máu hiệu quả. Rung thất là một cấp cứu y tế, cần được điều trị ngay lập tức.
• Block nhĩ thất (AV block): Tình trạng tín hiệu điện từ tâm nhĩ đến tâm thất bị chậm trễ hoặc chặn hoàn toàn. Block nhĩ thất có thể gây ra nhịp tim chậm, chóng mặt, ngất xỉu.

Chẩn đoán rối loạn nhịp tim

Để chẩn đoán rối loạn nhịp tim, bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG): Ghi lại hoạt động điện của tim để phát hiện các bất thường về nhịp tim.
• Holter ECG: Theo dõi nhịp tim liên tục trong 24-48 giờ để ghi lại các rối loạn nhịp không thường xuyên.
• Nghiệm pháp gắng sức: Theo dõi nhịp tim trong khi tập thể dục để xem tim phản ứng như thế nào với gắng sức.
• Điện sinh lý tim (EPS): Một thủ thuật xâm lấn để xác định nguồn gốc của rối loạn nhịp và đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị.

Điều trị rối loạn nhịp tim

Việc điều trị rối loạn nhịp tim phụ thuộc vào loại rối loạn nhịp, mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc chống loạn nhịp: Giúp kiểm soát nhịp tim và ngăn ngừa các cơn rối loạn nhịp.
• Sốc điện (cardioversion): Sử dụng dòng điện để đưa nhịp tim trở lại bình thường.
• Triệt đốt bằng sóng cao tần (ablation): Sử dụng năng lượng tần số radio để phá hủy các mô tim gây ra rối loạn nhịp.
• Cấy máy tạo nhịp tim: Một thiết bị nhỏ được cấy vào ngực để giúp điều chỉnh nhịp tim chậm.
• Cấy máy phá rung tim (ICD): Một thiết bị được cấy vào ngực để phát hiện và điều trị các rối loạn nhịp nguy hiểm đến tính mạng như nhịp nhanh thất và rung thất.

Phòng ngừa rối loạn nhịp tim

Bạn có thể giảm nguy cơ mắc rối loạn nhịp tim bằng cách:

• Kiểm soát bệnh tim mạch: Điều trị các bệnh tim mạch như bệnh mạch vành, suy tim, tăng huyết áp.
• Thay đổi lối sống:
  • Ăn uống lành mạnh.
  • Tập thể dục thường xuyên.
  • Bỏ hút thuốc lá.
  • Hạn chế rượu và caffein.
  • Kiểm soát căng thẳng.
  • Ngủ đủ giấc.
  • Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề về tim mạch.

Tham khảo: American Heart Association, Mayo Clinic, Medscape