Đau thắt ngực là cơn đau tim do xơ vữa động mạch vành hoặc co thắt mạch vành. Điều trị bao gồm dùng thuốc (nitrat, statin, kháng tiểu cầu, ức chế beta, ức chế ACE, đối kháng canxi) và các biện pháp không dùng thuốc (nong mạch, phẫu thuật). Thay đổi lối sống (bỏ thuốc, ổn định huyết áp, cân nặng, cholesterol, vận động, ăn uống lành mạnh) cũng rất quan trọng để phòng ngừa tái phát.

Đau Thắt Ngực: Điều Trị và Phòng Ngừa

Đau thắt ngực là cơn đau xuất phát từ tim do nhiều nguyên nhân khác nhau, mà chủ yếu là do xơ vữa động mạch vành hoặc co thắt động mạch vành. Tình trạng này xảy ra khi cơ tim không nhận đủ máu và oxy cần thiết. Mục tiêu của việc điều trị đau thắt ngực là giảm đau nhanh chóng, hạn chế sự tích tụ thêm của các mảng xơ vữa, làm chậm tiến triển của bệnh, đồng thời giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim cho người bệnh.

1. Điều trị đau thắt ngực bằng thuốc

Để chữa đau thắt ngực, người bệnh sẽ được các bác sĩ chỉ định các loại thuốc giúp tăng cường lưu thông máu ở động mạch vành, cung cấp đủ máu và oxy cho cơ tim hoạt động bình thường trở lại. Các nhóm thuốc này có tác dụng giãn mạch, giảm tải cho tim và cải thiện lưu lượng máu đến cơ tim.

Cụ thể các nhóm thuốc điều trị đau thắt ngực bao gồm:

1.1. Nhóm thuốc nitrat (Glyceryl trinitrat, Isosorbid dinitrat, Isosorbid mononitrat)

• Tác dụng: Nhóm thuốc này có tác dụng giãn mạch, tăng lưu lượng máu qua động mạch vành, giúp cơ tim được cung cấp đủ máu và oxy để hoạt động.
• Glyceryl trinitrat: Đây là dạng thuốc viên được đặt dưới lưỡi, được sử dụng thông dụng trong điều trị đau thắt ngực cho bệnh nhân. Người bệnh sẽ ngậm viên thuốc dưới lưỡi khi cơn đau ngực xuất hiện. Một liều thuốc như vậy sẽ có tác dụng giảm đau nhanh chóng trong vòng vài phút.
• Dạng dùng: Ngoài ra, loại thuốc này cũng được sản xuất dưới dạng xịt mang theo người để tiện dụng hơn.
• Lưu ý: Nếu sử dụng thuốc này mà cơn đau vẫn tiếp tục kéo dài hơn 10 phút, thì nên gọi xe cấp cứu cho người bệnh ngay để được đưa đến bệnh viện để cấp cứu kịp thời.
• Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ khi sử dụng thuốc này chữa đau thắt ngực là người bệnh có thể bị đau đầu một thời gian ngắn, nhưng sau đó tình trạng này sẽ được cải thiện và biến mất khi tiếp tục sử dụng. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tác dụng phụ kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng.

1.2. Thuốc statin (Lovastatin, Simvastatin, Atorvastatin…)

• Tác dụng: Thuốc statin có tác dụng làm giảm nồng độ cholesterol trong máu bằng cách ngăn chặn một enzym cần thiết cho sự tổng hợp cholesterol tại gan. Đồng thời, thuốc ngăn chặn xơ vữa động mạch vành gây cơn đau thắt ngực.
• Lựa chọn thuốc: Có nhiều loại thuốc statin khác nhau, bác sĩ sẽ chỉ định loại phù hợp dựa trên tình trạng bệnh và lựa chọn điều trị của bệnh nhân. Theo Medscape, statin là một trong những lựa chọn hàng đầu để giảm nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân đau thắt ngực ổn định.

1.3. Nhóm thuốc kháng kết tập tiểu cầu (Aspirin, Clopidogrel, Ticagrelor…)

• Tác dụng: Nhóm thuốc chữa đau thắt ngực này có tác dụng ngăn chặn sự kết dính của các tiểu cầu, tăng cường và đẩy mạnh lưu thông máu ở động mạch vành. Khi các tiểu cầu kết dính vào nhau vào các mảng xơ vữa, chúng sẽ tạo ra một cục máu đông làm hẹp hoặc tắc mạch gây đau thắt ngực. Vì vậy, aspirin có tác dụng làm giảm các cơn đau thắt ngực và giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim hiệu quả.
• Liều dùng Aspirin: Liều dùng aspirin điều trị đau thắt ngực thường là 75-100 mg/ngày, nhỏ hơn so với liều dùng trong thuốc giảm đau, do đó ít gây tác dụng phụ hơn.
• Clopidogrel: Đối với người bệnh đau thắt ngực bị dị ứng với aspirin hoặc mắc các bệnh về đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng thì không thể sử dụng aspirin mà có thể thay thế bằng clopidogrel. Clopidogrel có cùng tác dụng điều trị đau thắt ngực, giúp bảo vệ đường ruột tốt hơn cho người bệnh.

1.4. Nhóm thuốc ức chế beta (Atenolol, Propranolol, Bisoprolol…)

• Tác dụng: Nhóm này có tác dụng làm chậm nhịp tim, thư giãn mạch máu, cải thiện đáng kể sự lưu thông máu trong động mạch vành. Thuốc chẹn beta cũng có tác dụng bảo vệ cơ tim và giảm nguy cơ tiến triển của các biến chứng đau thắt ngực.

1.5. Thuốc ức chế men chuyển Angiotensin (ACE) (Captopril, Enalapril…)

• Tác dụng: Đây là nhóm thuốc có tác dụng giãn mạch, tăng cường độ lưu thông máu, thường được chỉ định điều trị đau thắt ngực cho người bệnh, đặc biệt là ở những bệnh nhân có kèm theo tăng huyết áp hoặc suy tim.

1.6. Nhóm thuốc đối kháng canxi (Nifedipin, Amlodipin…)

• Tác dụng: Cũng có tác dụng tương tự các nhóm thuốc trên, thuốc đối kháng canxi làm thư giãn động mạch vành, tăng cường lưu thông máu đến tim và được sử dụng phổ biến trong chữa đau thắt ngực.

Trên đây là một số nhóm thuốc chính thường được kê trong điều trị đau thắt ngực. Các loại thuốc này đều có tác dụng hiệu quả tốt trong ngăn ngừa cơn đau thắt ngực. Bác sĩ điều trị có thể kê kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau trong quá trình điều trị để phối hợp và bổ sung điều trị cho nhau. Việc uống thuốc điều trị đau thắt ngực cần tuân thủ đơn thuốc bác sĩ điều trị đã kê.

2. Điều trị đau thắt ngực không dùng thuốc

Ngoài ra, các phương pháp nong mạch vành và phẫu thuật bắc cầu động mạch vành cũng được áp dụng để điều trị đau thắt ngực mà không cần dùng thuốc. Người bệnh có thể được điều trị bằng các phương pháp này nếu có cơn đau không kiểm soát được bằng thuốc hoặc vị trí, mức độ nghiêm trọng của các mảng xơ vữa đặc biệt cần sử dụng phương pháp điều trị này.

Sử dụng thuốc và các phương pháp điều trị nói trên mang tính tức thời. Để giảm hiệu quả nguy cơ các cơn đau thắt ngực, cũng như phòng tránh tốt tình trạng tái phát thì chế độ ăn uống, sinh hoạt nghỉ ngơi của người bệnh đóng vai trò quan trọng hơn cả trong quá trình điều trị đau thắt ngực.

Các bác sĩ khuyến nghị người bệnh đau thắt ngực nên:

• Bỏ hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và làm tổn thương mạch máu.
• Giữ ổn định huyết áp: Huyết áp cao gây áp lực lên tim và mạch máu.
• Tránh thừa cân, béo phì: Thừa cân làm tăng gánh nặng cho tim.
• Ổn định chỉ số cholesterol: Cholesterol cao gây tích tụ mảng bám trong động mạch.
• Vận động thường xuyên: Thể dục thể thao giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, nhưng cần lựa chọn các bài tập phù hợp với sức khỏe.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh: Nên ăn thực phẩm ít béo, không bão hòa đơn hoặc bão hòa đa, ăn nhiều rau củ quả, không ăn đồ chiên rán, không ăn mặn.
• Không nên uống quá nhiều rượu bia, chất kích thích: Các chất này có thể gây hại cho tim mạch.
• Khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ điều trị.
• Sử dụng thuốc đúng đơn, đúng lịch.

Như vậy, việc điều trị đau thắt ngực sẽ đạt hiệu quả cao nếu kết hợp điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật với điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống.

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường về sức khỏe, bạn nên thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa.