Xét nghiệm troponin đo nồng độ troponin trong máu, giúp chẩn đoán tổn thương tim như nhồi máu cơ tim. Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng với người có nguy cơ cao hoặc có triệu chứng như đau ngực, khó thở. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ đánh giá và đưa ra phương án điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Xét nghiệm Troponin: Tất tần tật những điều bạn cần biết

1. Xét nghiệm Troponin là gì?

Xét nghiệm troponin là xét nghiệm dùng để đo nồng độ troponin trong máu. Troponin là một phức hợp protein, đóng vai trò quan trọng trong quá trình co cơ tim. Phức hợp này bao gồm ba loại: troponin C (có trong cả cơ xương và cơ tim), troponin I và troponin T (chỉ có trong cơ tim). Trong thực tế lâm sàng, các xét nghiệm troponin thường tập trung vào việc định lượng troponin T hoặc troponin I.

2. Ứng dụng của xét nghiệm Troponin

Khi cơ tim bị tổn thương, chẳng hạn như trong trường hợp nhồi máu cơ tim, troponin T sẽ được giải phóng vào máu với một lượng đáng kể trong vòng vài ngày. Do đó, xét nghiệm troponin T được xem là một công cụ hữu ích để chẩn đoán các tổn thương ở tim. Kết quả xét nghiệm troponin T tăng cao, kết hợp với các dấu hiệu lâm sàng, sẽ giúp bác sĩ đánh giá và xác định các vấn đề bất thường ở tim một cách chính xác hơn. Theo ACC.org, xét nghiệm troponin có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong việc phát hiện tổn thương cơ tim.

Hiện nay, xét nghiệm troponin T được ứng dụng rộng rãi trong các trường hợp sau:

• Chẩn đoán các bệnh lý tim mạch: Xét nghiệm troponin T có thể giúp chẩn đoán và xác định các bệnh lý như nhồi máu cơ tim, hội chứng mạch vành cấp. Theo AHA Journals, xét nghiệm troponin là một phần không thể thiếu trong việc đánh giá bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh tim mạch.
• Đánh giá các triệu chứng nghi ngờ: Khi người bệnh có các dấu hiệu nghi ngờ trên lâm sàng như khó thở, đau ngực, rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh,… xét nghiệm troponin T sẽ giúp bác sĩ thăm khám và chẩn đoán các bất thường ở tim.
• Theo dõi và tiên lượng bệnh mạch vành: Xét nghiệm troponin T được sử dụng để theo dõi tiến triển, đánh giá mức độ và tiên lượng đối với bệnh nhân mạch vành.

Xét nghiệm troponin hiện nay đã được cải tiến và phát triển nhiều nhờ phương pháp đo miễn dịch điện hóa phát quang ECLIA, với các ưu điểm vượt trội như:

• Độ nhạy cao: Giúp phát hiện các tổn thương tim một cách dễ dàng hơn, từ mức độ nhẹ đến nặng như rối loạn nhịp tim, viêm cơ tim đến nhồi máu cơ tim. Theo Medscape, các xét nghiệm troponin có độ nhạy cao thế hệ mới có thể phát hiện nồng độ troponin rất thấp trong máu, giúp chẩn đoán sớm các bệnh lý tim mạch.
• Thời gian ngắn: Xét nghiệm được tiến hành trong khoảng 3 giờ, giúp nhanh chóng chẩn đoán và loại trừ bệnh.

3. Đọc kết quả xét nghiệm Troponin

Ở người bình thường, giá trị troponin thường <14 ng/L (tùy thuộc vào cơ sở xét nghiệm, giá trị này có thể thay đổi). Khi nồng độ troponin thay đổi, tăng lên hoặc giảm xuống, đây là cơ sở quan trọng để chẩn đoán nhồi máu cơ tim và các tổn thương ở tim khác.

Khi tổn thương cơ tim xảy ra, giá trị troponin thường tăng >14 ng/L và đạt đỉnh khi xuất hiện cơn đau tim. Giá trị này tăng cao có thể là do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Gắng sức trong vận động, tập luyện thời gian dài.
• Nhịp tim tăng nhanh.
• Tăng áp lực động mạch phổi.
• Tắc nghẽn động mạch phổi do huyết khối, khối u.
• Tổn thương ở tim do chấn thương hoặc bệnh lý viêm cơ tim, suy tim, suy tim sung huyết, viêm màng ngoài tim.
• Co thắt động mạch vành.
• Phẫu thuật tim, đặt stent,…

Xét nghiệm troponin sẽ được chỉ định ngay lập tức đối với bệnh nhân nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp hoặc các bệnh lý liên quan đến mạch vành. Kết quả xét nghiệm cung cấp các thông tin quan trọng sau:

• Nếu troponin <14 ng/L hoặc tăng lên và nằm trong khoảng 14 - 53 ng/L trong lần xét nghiệm đầu tiên, bệnh nhân sẽ được xét nghiệm lại lần hai sau 1 - 3 giờ. Dựa vào mức độ thay đổi, bác sĩ sẽ kết luận có nhồi máu cơ tim cấp hay không.

4. Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm Troponin và khi nào?

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao với các vấn đề về tim mạch cần thực hiện xét nghiệm troponin để sớm phát hiện bệnh, cụ thể:

• Người trong độ tuổi trung niên - cao tuổi (từ 40 tuổi trở lên).
• Thừa cân, béo phì, ít vận động.
• Hút thuốc lá trong thời gian dài (trên 15 năm).
• Tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ trong máu.
• Bị tai biến, mắc bệnh thận, bệnh tự miễn.
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim.

Khi thấy xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ tổn thương ở tim như sau, người bệnh cần đến gặp bác sĩ và các cơ sở y khoa để được chỉ định xét nghiệm troponin:

• Thường xuyên bị khó thở, tim đập nhanh, hồi hộp, lo lắng kéo dài.
• Đau tức ngực, bắt đầu bằng cảm giác đè nặng, nóng ran ở ngực, sau đó trở thành đau dữ dội, đột ngột và kéo dài, cơn đau có thể lan từ ngực đến cổ, vai, cánh tay.
• Cơ thể mệt mỏi, thường xuyên bị chóng mặt, đổ mồ hôi, buồn nôn, có thể bị ngất khi thay đổi cảm xúc.
• Rối loạn huyết áp.

Xét nghiệm troponin thường được chỉ định để chẩn đoán nhồi máu cơ tim và các bệnh lý liên quan đến mạch vành do có các dấu hiệu lâm sàng nghi ngờ mắc bệnh như đau ngực, khó thở, rối loạn nhịp tim,… Theo vnah.org.vn, việc chẩn đoán sớm và chính xác các bệnh lý tim mạch là rất quan trọng để có thể điều trị kịp thời và hiệu quả.