Kiểm Soát Huyết Áp Tại Nhà: Hướng Dẫn Chi Tiết
Mở đầu
Khi đã mắc bệnh huyết áp, dù là cao hay thấp, đều có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Việc kiểm tra huyết áp thường xuyên tại nhà, bằng cách đo huyết áp đúng cách, giúp mọi người theo dõi sức khỏe và phòng ngừa hiệu quả hơn. Trên thực tế, nhiều người sống với tình trạng huyết áp cao kéo dài mà không nhận biết cho đến khi nhập viện vì các biến cố tim mạch. Lúc này, việc chủ động phòng ngừa tăng huyết áp đã trở nên muộn màng.
Nguy hiểm của huyết áp thấp và cao
- Huyết áp cao: Tăng huyết áp là một bệnh lý phổ biến và nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát tốt theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA).
- Biến chứng cấp cứu: tai biến mạch máu não (đột quỵ), nhồi máu cơ tim. Đây là những tình huống đe dọa tính mạng và cần được cấp cứu kịp thời.
- Huyết áp thấp: So với huyết áp cao, huyết áp thấp trước mắt không gây ra các biến chứng cấp cứu ngay lập tức. Tuy nhiên, huyết áp thấp cũng tiềm ẩn những nguy cơ riêng.
- Không gây biến chứng cấp cứu ngay lập tức.
- Tụt huyết áp nhiều lần gây suy giảm chức năng hệ thống thần kinh. Khi huyết áp xuống thấp, não và các cơ quan khác không nhận đủ máu và oxy, dẫn đến chóng mặt, choáng váng, ngất xỉu, và về lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh.
- Cơ thể không cung cấp đủ dinh dưỡng cho não, tim, thận. Điều này có thể gây tổn thương các cơ quan này về lâu dài.
Tầm quan trọng của việc đo huyết áp đúng cách
- Tự kiểm soát huyết áp: Đo huyết áp đúng cách là cách tự kiểm soát huyết áp của bản thân, đặc biệt quan trọng đối với những người có tiền sử bệnh huyết áp và người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp.
- Phòng tránh tai biến, đột quỵ: Dựa vào kết quả đo huyết áp, bạn có thể phát hiện sớm những thay đổi bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời để phòng tránh các nguy cơ tai biến mạch máu não, đột quỵ.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt: Kết quả đo huyết áp giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho phù hợp, ví dụ như giảm muối, tăng cường vận động, ngủ đủ giấc.
- Giảm lo lắng, tạo động lực kiểm soát huyết áp: Việc biết cách đo huyết áp và thực hiện thường xuyên tại nhà giúp bạn không còn cảm thấy lo lắng vì áp lực bệnh tật và có động lực để kiểm soát huyết áp tốt hơn.
Thời điểm đo huyết áp
- Huyết áp thường cao hơn vào buổi sáng và thấp hơn vào buổi tối. Đây là nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Theo nghiên cứu trên tạp chí Hypertension, huyết áp thường tăng cao vào buổi sáng sau khi thức dậy.
- Huyết áp thay đổi khi hoạt động gắng sức, căng thẳng. Khi chúng ta hoạt động gắng sức hoặc căng thẳng, cơ thể sẽ giải phóng các hormone làm tăng nhịp tim và huyết áp.
- Cần đo nhiều lần trong ngày để đánh giá chính xác. Vì huyết áp dao động liên tục, việc đo một vài lần trong ngày là chưa đủ để đánh giá chính xác tình trạng huyết áp của bạn. Để kết luận một người có bị tăng huyết áp, huyết áp thấp hay huyết áp bình thường, cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày, nhiều thời điểm khác nhau trong ngày.
Cách đo huyết áp đúng cách
- Thời điểm:
- Buổi sáng sau khi thức dậy, trước khi ra khỏi giường. Đây là thời điểm lý tưởng để đo huyết áp cơ bản của bạn.
- Chọn thời điểm cố định nếu đo nhiều lần trong ngày. Điều này giúp bạn dễ dàng so sánh và theo dõi sự thay đổi của huyết áp.
- Nghỉ ngơi ít nhất 15 phút trước khi đo. Điều này giúp đảm bảo kết quả đo chính xác hơn.
- Không đo sau ăn no, đói, mệt, buồn tiểu, hút thuốc, uống cà phê, căng thẳng. Những yếu tố này có thể làm sai lệch kết quả đo.
- Tư thế:
- Ngồi hoặc nằm thoải mái. Chọn tư thế mà bạn cảm thấy thoải mái nhất.
- Đặt máy đo ngang tim. Điều này đảm bảo kết quả đo chính xác.
- Không mặc quần áo chật. Quần áo chật có thể làm tăng huyết áp giả tạo.
- Quy trình:
- Đo liên tiếp 2 lần, cách nhau 5 phút. Điều này giúp đảm bảo kết quả đo chính xác hơn.
- Lấy trung bình các lần đo. Đây là chỉ số huyết áp cuối cùng của bạn.
- Đo cả hai tay, chọn tay có chỉ số cao hơn. Huyết áp ở hai tay có thể khác nhau. Tay có chỉ số cao hơn thường được sử dụng để theo dõi huyết áp.
Theo dõi và ghi lại kết quả
- Ghi lại huyết áp tâm thu, tâm trương, nhịp tim vào nhật ký. Việc ghi lại kết quả đo huyết áp giúp bạn và bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh phương pháp điều trị (nếu cần).
Kết luận
Hiểu rõ nguy cơ của các bệnh lý huyết áp và biết cách đo huyết áp đúng cách là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe toàn diện. Hãy chủ động kiểm soát huyết áp của bạn ngay hôm nay!