Myoglobin và Xét Nghiệm Myoglobin Trong Nhồi Máu Cơ Tim
1. Myoglobin Là Gì?
Myoglobin là một loại protein hình cầu có mặt trong tế bào cơ tim và tế bào cơ xương của cơ thể người và động vật. Chức năng chính của myoglobin là dự trữ và cung cấp oxy cho hoạt động của các cơ. Nó hoạt động như một kho chứa oxy, giải phóng oxy khi cơ bắp cần năng lượng, đặc biệt là trong quá trình hoạt động thể chất cường độ cao.
Myoglobin có cấu trúc tương đối giống với hemoglobin, protein liên kết oxy trong tế bào hồng cầu. Cả hai protein đều chứa Heme, một phân tử cho phép chúng liên kết với oxy. Do đó, chúng hoạt động luân phiên để đảm bảo quá trình vận chuyển oxy trong cơ thể diễn ra hiệu quả.
Ví dụ, khi tiếp xúc với máu tĩnh mạch, myoglobin tạo ra sự kết nối oxy dễ dàng hơn, hỗ trợ việc vận chuyển oxy từ máu đến các tế bào cơ nhanh chóng. Điều này đặc biệt quan trọng trong các mô cơ, nơi nhu cầu oxy có thể tăng lên đáng kể trong quá trình hoạt động.
Trong máu, myoglobin liên kết chủ yếu với globulin huyết tương, một loại phức hợp được lọc bởi thận. Khi nồng độ myoglobin vượt quá khả năng liên kết của huyết tương, protein này sẽ xuất hiện trong nước tiểu, làm thay đổi màu sắc nước tiểu thành nâu hoặc đỏ sẫm. Hiện tượng này, được gọi là myoglobin niệu, có thể là dấu hiệu của tổn thương cơ nghiêm trọng.
2. Myoglobin Hỗ Trợ Gì Trong Xét Nghiệm Nhồi Máu Cơ Tim?
Myoglobin là một protein có trọng lượng phân tử thấp, liên quan đến Heme, và phổ biến ở cơ tim cũng như cơ xương. Do đó, nó đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim.
Khi xảy ra tình trạng hoại tử cơ tim, nồng độ myoglobin có xu hướng tăng nhanh và dễ dàng phát hiện trong khoảng 1 đến 4 giờ đầu. Giá trị dự báo từ myoglobin có ý nghĩa cao đối với sự hoại tử của tế bào cơ tim. Vì vậy, xét nghiệm myoglobin trong nhồi máu cơ tim đã trở thành một công cụ hữu ích để loại trừ hoặc chẩn đoán sớm nhồi máu cơ tim cấp tính.
Tổng quát hơn, khi tế bào cơ tim bị tổn thương do nhồi máu cơ tim hoặc chấn thương, lượng myoglobin sẽ tăng lên và giải phóng vào dòng tuần hoàn. Nồng độ myoglobin thường đạt đỉnh trong khoảng 8 đến 12 giờ và trở lại mức bình thường trong vòng 24 giờ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng myoglobin có thể gây độc cho thận khi dư thừa. Vì vậy, nếu nồng độ myoglobin tăng cao mà không có biện pháp khắc phục, có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng ở thận.
Tóm lại, giá trị myoglobin có thể phản ánh mức độ tổn thương của tim, từ đó dự đoán tình trạng nhồi máu cơ tim và đưa ra phương pháp phòng ngừa thích hợp. Theo ACC.org, các dấu ấn sinh học tim mạch như myoglobin giúp bác sĩ đánh giá và quản lý bệnh nhân nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp một cách hiệu quả.
3. Những Điều Cần Biết Về Xét Nghiệm Myoglobin Trong Nhồi Máu Cơ Tim
Mục đích chính của xét nghiệm myoglobin là chẩn đoán sớm tình trạng nhồi máu cơ tim của bệnh nhân trong vòng 3 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng.
3.1. Mẫu Bệnh Phẩm
Để thực hiện xét nghiệm, bệnh nhân không cần nhịn ăn trước khi lấy máu. Xét nghiệm được tiến hành bằng cách lấy máu và đưa vào ống nghiệm tráng heparin (xét nghiệm trên huyết tương).
Sau khi lấy máu, việc định lượng nồng độ myoglobin có thể được thực hiện theo hai cách:
- Ngưng kết myoglobin trên phiến kính: Phương pháp này thường được sử dụng vì cho kết quả nhanh chóng sau vài phút, rất hữu ích trong các tình huống cấp cứu.
- Miễn dịch phóng xạ: Phương pháp này cho kết quả chậm hơn và ít được sử dụng trong trường hợp cấp cứu.
3.2. Giá Trị Myoglobin Bình Thường
Theo nguyên tắc, nồng độ myoglobin dưới 85ng/mL hoặc dưới 85 muy g/L được xem là bình thường. Tuy nhiên, giá trị này có thể thay đổi tùy theo phòng xét nghiệm và phương pháp đo.
4. Xét Nghiệm Myoglobin Mang Lại Lợi Ích Gì?
Myoglobin là một chỉ số quan trọng và hữu ích trong các xét nghiệm chẩn đoán sớm nhồi máu cơ tim, đặc biệt khi cơn đau ngực xuất hiện chỉ trong 3 – 4 giờ. Nếu giá trị myoglobin ở mức bình thường, có thể phần nào loại trừ khả năng bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim. Theo nghiên cứu trên PubMed, myoglobin có độ nhạy cao trong giai đoạn sớm của nhồi máu cơ tim.
Ngoài ra, xét nghiệm myoglobin cũng có thể được sử dụng để chẩn đoán tình trạng nhồi máu cơ tim tái phát.
5. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Kết Quả Xét Nghiệm
Xét nghiệm myoglobin không phải lúc nào cũng định lượng chính xác nồng độ myoglobin. Đôi khi, một số yếu tố sau có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm:
- Mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân bị vỡ hồng cầu.
- Bệnh nhân có thực hiện các xét nghiệm sử dụng chất đồng vị phóng xạ trong thời gian gần đây.
- Bệnh nhân tiêm bắp quá nhiều lần cũng có thể làm tăng myoglobin trong máu mà không do bệnh lý.
Ngoài ra, một số loại thuốc như statin hoặc theophylline cũng có thể làm tăng nồng độ myoglobin.
6. Nguyên Nhân Khác Gây Tăng Myoglobin
Sự tăng myoglobin không phải lúc nào cũng do nhồi máu cơ tim. Nếu nồng độ myoglobin tăng, có thể do các vấn đề khác như:
- Chứng loạn dưỡng cơ.
- Bệnh nhân bị thiếu hụt enzyme cơ hoặc bị tổn thương cơ.
- Viêm cơ tim.
- Co giật.
- Suy thận.
- Tăng thân nhiệt ác tính, sốc, co giật…
- Đa chấn thương, viêm đa cơ.
- Thiếu máu cục bộ chi dưới cấp tính.
- Một số nhiễm trùng.
Tóm lại, xét nghiệm myoglobin trong nhồi máu cơ tim là một xét nghiệm hữu ích trong việc chẩn đoán loại trừ bệnh nhồi máu cơ tim, đặc biệt là ở trạng thái cấp tính. Tuy nhiên, cần xem xét các yếu tố ảnh hưởng và nguyên nhân khác có thể gây tăng myoglobin để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.