1. Chăm sóc bệnh nhân thế nào trước khi can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim cấp?
Việc chăm sóc bệnh nhân trước khi can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim cấp rất quan trọng trong cứu sống người bệnh. Quá trình chăm sóc người bị nhồi máu cơ tim cấp trước khi can thiệp mạch vành cần tiến hành như sau:
- Về phía nhân viên y tế: Trước khi can thiệp mạch vành , cần chuẩn bị hồ sơ bệnh án, các xét nghiệm cơ bản và vệ sinh vùng chọc mạch người bệnh bằng cách xác định vị trí vùng chọc mạch.
- Về phía bệnh nhân và người thân bệnh nhân: Người thân cần vận động và chuẩn bị một tinh thần tốt cho bệnh nhân trước khi tiến hành điều trị can thiệp mạch vành .
2. Chăm sóc bệnh nhân thế nào sau khi can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim cấp?
Tương tự như chăm sóc bệnh nhân trước khi can thiệp mạch vành, việc chăm sóc bệnh nhân sau khi can thiệp mạch vành cũng rất quan trọng trong quá trình phục hồi chức năng cho bệnh nhân. Quá trình chăm sóc người bị nhồi máu cơ tim cấp sau khi can thiệp mạch vành như sau:
- Về phía đội ngũ y tế: Khi chăm sóc bệnh nhân nhồi máu cơ tim , bác sĩ cần phải ghi rõ thông tin về kết quả điều trị cũng như các biến chứng nguy hiểm khác có thể gặp sau khi can thiệp mạch vành . Nhân viên y tế cần chăm sóc vết mổ theo đúng quy trình và theo dõi sát bệnh nhân về tình trạng ý thức, dấu hiệu sinh tồn , xét nghiệm hóa sinh máu. Nếu nghi ngờ biến chứng cần chỉ định người bệnh siêu âm tim , chụp CT ngực.
- Về phía bệnh nhân và người nhà: Đối với người thân khi chăm sóc bệnh nhân nhồi máu cơ tim cần hỗ trợ rửa vết thương ít nhất 1 lần/ngày bằng nước muối hoặc dung dịch sát khuẩn cho người bệnh; giữ vết thương khô ráo; đặc biệt không bôi bất kỳ thuốc hay các dung dịch gì lên vết thương; nên mặc quần áo rộng rãi để máu lưu thông tốt hơn; nói không với việc hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá thụ động . Đặc biệt, sau can thiệp mạch vành người bệnh nên nghỉ ngơi hoàn toàn trong vòng 1 tuần, sau đó mới bắt đầu tập thể dục vừa sức.
Việc chăm sóc bệnh nhân trước can thiệp mạch vành khi nhồi máu cơ tim cấp rất quan trọng
3. Những điều cần lưu ý
3.1. Vận động sau can thiệp mạch vành
Thông thường, sau khi can thiệp mạch vành, chỉ một thời gian ngắn người bệnh có thể về nhà. Tùy thuộc vào vị trí can thiệp mạch vành mà cần lưu ý trong hoạt động tại vị trí đó như sau:
Can thiệp mạch vành qua động mạch đùi:
- Khi can thiệp mạch vành qua động mạch đùi người bệnh cần phải hết sức thận trọng trong vận động, để bảo đảm vết thương không bị ảnh hưởng. Tránh nâng, đẩy hay kéo vật nặng trong 5 -7 ngày đầu sau thực hiện thủ thuật.
- Không tham gia các hoạt động nặng trong 5 ngày sau phẫu thuật nhưng có thể leo cầu thang khi cần thiết, nhưng phải đi chậm hơn so với bình thường và tránh căng cơ đùi trong khi đại tiện trong 3 – 4 ngày sau can thiệp mạch vành.
- Sau can thiệp mạch vành 1 tuần, người bệnh nên tăng dần mức độ hoạt động cho đến khi có thể hoạt động bình thường.
Can thiệp mạch vành qua động mạch quay:
- Khi không thể can thiệp mạch vành ở động mạch đùi, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp mạch vành ở động mạch quay cánh tay. Sau can thiệp người bệnh không sử dụng cổ tay có vết thương để nâng vật trên 1kg trong ngày đầu tiên.
- 2 ngày sau thủ thuật không tham gia bất kỳ các hoạt động gắng sức
- Nâng mức độ hoạt động một cách từ từ cho đến khi có thể hoạt động bình thường sau ngày can thiệp mạch vành
Thông thường, người bệnh có thể trở lại làm việc trong 1 – 2 tuần sau khi can thiệp mạch vành. Trường hợp vẫn còn mệt mỏi và yếu thì nên nghỉ ngơi thêm. Sau đó từng bước thích nghi với cuộc sống.
XEM THÊM: Can thiệp động mạch vành qua da: Những điều cần biết
3.2. Lưu ý khi dùng thuốc
Sau can thiệp mạch vành, người bệnh vẫn cần phải tiếp tục dùng thuốc để dự phòng. Do đó, người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ đã kê, không tự ý thêm hay bớt khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Quá trình sử dụng các nhóm thuốc, cần lưu ý tới dấu hiệu cảnh báo tác dụng phụ mà thuốc gây ra như: Xuất huyết dưới da, chảy máu cam , đau cơ hay biểu hiện chóng mặt,... để thông báo cho bác sĩ điều trị.
Trường hợp người bệnh có bệnh nền là đái tháo đường thì cần phải trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh thuốc trong 1 – 2 ngày can thiệp mạch vành. Bởi sau can thiệp mạch vành, đường huyết của người bệnh có thể thay đổi thất thường.
Sau can thiệp mạch vành, người bệnh vẫn cần phải tiếp tục dùng thuốc để dự phòng
3.3. Lưu ý về chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh
Một lối sống lành mạnh là rất quan trọng đối với bệnh tim mạch nói riêng và sức khỏe con người nói chung. Vì vậy, sau can thiệp mạch vành, người bệnh cần thực hiện một chế độ dinh dưỡng cũng như lối sống lành mạnh như sau:
- Người bệnh nên uống 2 lít nước mỗi ngày và tốt nhất nên tham gia chương trình phục hồi chức năng tim.
- Bỏ thuốc lá để hạn chế các nguy cơ biến chứng khác.
- Cần tập thể dục đều đặn, vừa với sức khỏe, không nên tập các bài tập quá mức so với sức khỏe của bản thân.
- Người bệnh nên ăn nhiều trái cây, rau quả (để tránh táo bón) và ngũ cốc thô, nhưng cần hạn chế sử dụng các loại rau có màu xanh đậm (cải bó xôi, cần tây, măng tây, dưa chuột) bởi chúng có chứa nhiều vitamin K, từ đó các tác dụng của thuốc chống đông đang sử dụng hỗ trợ điều trị bệnh bị giảm.
- Giảm lượng muối và mỡ hàng ngày, nên ăn cá thường xuyên, bởi cá có chứa nhiều omega 3 rất tốt cho tim mạch và giúp ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông . Nên ăn tối thiểu 3 bữa cá/1 tuần.
- Sinh hoạt, thư giãn điều độ, tránh căng thẳng, lo âu hay hồi hộp. Thư giãn bằng cách làm những điều theo sở thích nhưng ở mức độ vừa với sức khỏe của bản thân.
- Không nên ăn tối sau 18 giờ và cũng không nên ăn quá no vì gây chèn ép cơ hoành, nhịp tim sẽ tăng hơn so với bình thường.
- Nếu có bệnh nền là đái tháo đường đi kèm, người bệnh cần phải tuân thủ theo chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân đái tháo đường nhằm kiểm soát tốt đường huyết.
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia. Nếu là nữ giới thì không nên uống quá một ly, còn nam giới thì không nên uống quá 2 ly rượu mỗi ngày.
Đặc biệt, sau can thiệp mạch vành do nhồi máu cơ tim cấp , người bệnh nên khám sức khỏe định kỳ theo lời khuyên của bác sĩ nhằm phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ nguy hiểm khác.
